Perspektif nedir? Resimde perspektif nasıl uygulanır.

Perspektif 3 boyutlu uzayda cisimlerin uzaklaştıkça küçülmesidir. Eğer teknik bir çizim yapmıyorsak yaptığımız resimlerin hepsinde bu kurala dikkat etmemiz gerekir.

Aşağıda perspektifin üç farklı uygulanışını göreceğiz.

 

Kadrajımıza giren noktaların sayısına göre üç tane perspektif türümüz vardır. 

 

Resimlerimiz genellikle iki kaçışlı perspektif üzerine kurulur fakat kaçış noktalarının biri ya da ikisi birden kadraj dışında kalabilir. 

Üç kaçışlı perspektif normal bir manzara resminde yada bir fotoğrafta rastlayamayacağımız kadar geniş açılarda görülür. Bütün cisimler üç kaçışlıdır. Çünkü uzay üç boyutludur. Fakat kadrajımıza aldığımız noktalara göre bu konuyu anlatmak anlamayı kolaylaştırmaktadır. Bazen de tam tersi kafa karıştırmaktadır.

Osmanlı resim sanatı olan minyatürde bu kurala bilinçli olarak direnilmiştir.
Bizanstan kalma bir resim geleneği devam ettirilmiş ve gerçekçi resimler hoş görülmemiştir.
Bunun nedeni de; resmi yapılan insanların tanrıdan üstün görülme kaygısıdır.

Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte bize saçma gelebiliyor olabilir fakat o dönemlerde resimler olağanüstü şeylerdi ve resmi yapılan şey hayat buluyormuş gibi algılanıyordu. Dolayısıyla resmetmek yada heykel yapmak bir bakıma yaratmak gibi görülüyordu.

Bir insanın portresini yaptırmak aynı zamanda onu sonsuzluğa hapsetmek gibiydi. Bir çok dinde de ölümsüz olan sadece tanrı olduğundan bu bir küstahlık olarak düşünülüyordu.

Bu nedenlerle hristiyanlıkla birlikte antik heykeller ve 3 boyutlu resimler yerini 2 boyutlu isa meryem resimlerine bırakmıştır.
İslamla birlikte bu tutum daha da katılaşmış ve Rönesansa kadar perpektif eserler üretilmemiştir.

Perspektifin rönesansta büyük önemi vardı. Doğru perspektif verebilmek için ressamlar geometri ve matematiğe başvurmuş hatta bu alanlardaki gelişmelere de resmin etkisi olmuştur. Resmin matematiğin gelişimine etki etmesi beni gerçekten çok şaşırtmıştır. Ne kadar popüler ve etkileyici bir sanat olduğunu daha iyi anlamamı sağlamıştır.

Perspektifi anlatırken örnek olarak kullanacağımız en iyi konu bir manzara resmidir. Sokaklar binaların ve yolun düz olması sebebiyle neredeyse tamamen perpektif üzerine kurulu konulardır.

Perspektif kurallarına uyarak yaptığımız resimler belki renkleri düzgün kullanmasak bile bize ortam algısı yaratarak etkili bir resim haline gelebilir.

 Işık ve gölge perspektifi tamamlayan unsurlardır.Perspektife uygun ışıklandırma ve gölge derinlik hissini artırır ve cisimleri ait oldukları yeri net olarak belirtir.
Gölge özellikle cisimlerin ayağının yere basmasını sağladığından gerçekçilik için çok etkili bir resim unsurudur. Bu nedenle güneşli resimler yapmak ressamların işini kolaylaştırır.

Perspektif kurallarını uygulamak önemlidir fakat yaptığımız resimlerde genellikle binalar yada ağaçlar ip gibi dizili olmazlar. Yukarıdaki 3 boyutlu çizim programıyla oluşturduğum görselden de anlaşılacağı gibi gerçekte manzaralar soldaki gibidirler. Binaların boyları ve yöneleri farklıdır.

Çizdiğimiz her bina için tek tek klavuz çizgisi çizmek benim için çok yorucu ve sıkıcı bir iştir. Sizinde buna bayılacağınızı düşünmüyorum. O yüzden şunu bilmek gerekiyor. Perspektif ressam için uygulaması gereken çok önemli bir unsurdur fakat bunu içgüdüsel olarak yapmak en doğrusudur.
İç güdüsel olarak yapmamız için de bol bol resim yapmamız gerekmektedir.

Bulutlara dikkat ederseniz eğer onlar da her cisim gibi perspektif ve gölgenin etkisindeler. Uzalarda ufuk çizgisine kadar küçülür ve içiçe geçerler. Altları gölgede kalır ve koyudur. Eğer açık bir araziye bakarsanız gölgelerinin düştüğünü görürsünüz. Gün batımında ise bulutlar ışığı yan ve alttan alacaklarından renkleri ve gölgeleri çok farklı olur. Birbirlerine de gölge yaptıklarından çok karmaşık ve gizemli bir hava yaratırlar.